De begrafeniswagen en -stoet van Anton Philips komt op 10 oktober 1951 langs zijn standbeeld.
De route is van huize de Laak naar de begraafplaats de Oude Toren in Woensel
Anton Frederik Philips (Zaltbommel, 14 maart 1874 – Eindhoven, 7 oktober 1951)
Anton woonde Dijk 17 (geboorte huis Frits Philips) Dit adres is na 1920 : Vestdijk 18.
Hij is met zijn gezin in 1907 verhuisd naar de Laak (plattegrond). Villa is gelegen aan de Parklaan 99.
Mr. Kolfschoten, burgemeester van Eindhoven bracht december 1948 een bezoek aan de Laak. Aan A.F. Philips werd gevraagd "hoe hij er over zou denken als het gemeentebestuur een standbeeld voor hem zou oprichten". Een geschenk dat gezien moest worden als een gift van de hele Eindhovense bevolking. Anton Philips nam een afwijzend standpunt in: ‘Als het nodig is om te huldigen, huldig dan mijn medewerkers. Op die wijze huldigt U het bedrijf en daarin mij.’ De burgemeester beantwoordt: ‘Wij willen het bedrijf huldigen in Uw persoon. Tenslotte zwichtte Philips voor de op hem uitgeoefende aandrang, ook mede door zijn vrouw. Praktisch als altijd was, deed hij de suggestie om de opdracht te geven aan de door hem zo gewaardeerde beeldhouwer Prof. Ludwig Oswald Wenckebach, die vroeger al eens een kop van hem had gebeeldhouwd. Dat zou bovendien vele uren poseren kunnen besparen! Direct wordt een Werkcomité samengesteld en de inzameling van gelden gestart. De gemeente stort 25.000 gulden ongeveer 1/3 van de totale kosten in een fonds.
Anton krijgt het standbeeld ter gelegenheid van zijn 75ste verjaardag. Het wordt aangeboden tijdens het 60 jarig bestaan van Philips.
Juni 1950 bezoekt B. en W. van Eindhoven samen met de leden van het comité het atelier van prof. L. O. Wenckebach. Aldaar is op ware grote een gipsmodel te zien, waarvan het bronzen afgietsel straks Eindhoven zal sieren. De opdrachtgevers vinden dat de beeldhouwer in zijn opzet geslaagd is. Het standbeeld kan gemaakt worden. De Partij van de Arbeid was tegen het standbeeld, gelden konden beter besteed worden.
Tijdens het 60 jarig feest overhandigt Otten namens Raad van Bestuur de van N.V. Philips Gloeilampenfabrieken de burgemeester een enveloppe met cheque, ten behoeve van de minst bedeelden in Eindhoven, waarop — zoals naderhand bleek — een bedrag van honderdduizend gulden stond vermeld.
De beeldhouwer is een scherp observator en merkt op tijdens een van de bezoeken aan Anton dat hij een knop mist van zijn jas.
Hij verwerkt dit in het standbeeld, zodoende heeft de linkermouw vier knopen en de andere mouw maar drie. De beeldhouwer Wenckebach heeft ervan geweten en waarschijnlijk Anton ook, maar ze hebben dit stil gehouden. Pas jaren later wordt door een kleinkind van Anton de ontbrekende knoop opgemerkt. Hierna gaan diverse theorieën en wilde geruchten rond: zoals een fout van de kleermaker, een geheime vrijmetselaarscode of een fout van de beeldhouwer. Maar waarschijnlijk heeft Anton gewoon een keer een knoop verloren en onbelangrijk gevonden om die aan te vullen, drie knopen is ook voldoende.
Opschrift op de sokkel: Eindhoven aan Dr. A.F. Philips 1874-1951 en voorts voorzien van de stadswapens van Eindhoven en Zaltbommel.
Materiaal: Brons en graniet
Standbeeld: brons 280 X 95 X 80 cm
Sokkel: graniet 136 X 120 X 96 cm
Hoogte: ongeveer 4 meter en 16 cm
Bronnen:
Eindhovens dagblad (Delpher.nl)
Standbeeld onthuld
Overlijden A. F. Philips
Begrafenis A. F. Philips
Boek:
Acht eeuwen Eindhoven, deel 2, p. 477 (Jan van Schagen 2020)
Beeldenboek Eindhoven / Jenneke Lambert, Peter Thoben (2001) (bron KB.nl)
Ansichtkaarten en extra info: Jan Spoorenberg
Het 60-jarig bestaan van Philips Fabrieken in Eindhoven, gevierd op 15 mei 1951 met o.a. onthulling van het standbeeld A. F. Philips . Anton was zelf niet aanwezig, omdat hij al een tijdtje ziek was. Hij volgende thuis in villa de Laak , de onthulling met een speciale televisie verbinding.
De burgemeester Kolfschoten verzocht toen Anton's kleinkinderen Frits Philips jr. (Fritsje) en Anneke van Riemsdijk het omhulsel van het beeld te verwijderen en langzaam zonk het kleed van het beeld en toonde dr. A. F. Philips zoals welhaast alle Eindhovenaren, van toen, hem van vele plaatsen en vele gebeurtenissen kennen: rijzig en stram met een dwingende blik in de ogen en met de hoed in de hand.
Steeds maar tijdelijk
Tijdens de onthulling was al duidelijk dat het standbeeld maar tijdelijk zou staan op hoek Volderstraat (nu Hermanus Boexstraat) en het 18 Septemberplein. De aanleg van het hoogspoor en NS Station was volop bezig en zelfs nog niet klaar toen het beeld naar de andere kant van het 18 Septemberplein verplaatst werd in 1956. Zie overzichtsfoto van de omgeving van het NS-station, hieronder.
In 1956 ontvangt Wenckebach de cultuurprijs van de gemeente Eindhoven voor het standbeeld van Dr. A.F. Philips. In Eindhoven staan nog twee andere beelden van Wenckebach: De Student (1959) bij de TUe, de ‘El Pida’ uit 1958, in het hofje van de Mendelssohnlaan. Als extra is de vrijheidsfakkel op het Stadhuisplein is van Wenkebach’s hand.
In 2018 is het duidelijk dat het standbeeld weer verplaatst gaat worden. Eerst tijdens de verbouwing een "opslag locatie" en later een locatie op het vernieuwde Stationplein in Eindhoven.
1951 de nieuwbouw van C&A en Voss, zorgde ervoor dat standbeeld de eerste jaar tegen de bouwschuttingen stond.
Ook hier een vreemde achtergrond.
1952 14 maart opening C&A en Voss
standbeeld van Anton Philips
Het standbeeld van Anton Philips heeft op verschillende plaatsen in de stad gestaan. Bij de onthulling in 1951, kort voor het overlijden van Anton Philips, stond het beeld op de hoek van de Hermanus Boexstraat en het 18 Septemberplein, bij hotel Atlanta.
Philips Monument Dr. A. F. Philips met spoor op de achtergrond
Standbeeld Dr. A. F. Philips voor de modewinkel Voss
Eindhoven, Dr. A. F. Philips Philipsmonument
"Het standbeeld van dr. A. F. Philips tijdelijk een andere plaats gekregen. Keek het eerst uit over de werkzaamheden aan en om het station, nu deze bijna achter de rug zijn, kijkt het beeld uit over de braakliggende vlakte van de Hermanus Boexstraat. Het is geen bijster gelukkige plaats die het beeld gekregen heeft en het is dan ook goed, dat dit slechts tijdelijk is. De rommelige achtergrond van een busstation, dat nu al de indruk wekt te kleinte zijn, de niet minder rommelige omgeving van wachtende mensen en vooral de voorlopig nog onvoltooide wegen eromheen, vormen geen waardige omgeving voor dit magistrale beeld. Het gemeentebestuur moge spoedig beslissen over de definitieve plaats. De foto toont hoe het beeld thans oprijst tegen de achtergrond van het hoogspoor en het nieuwe station." Het beeld zal tot 1980 hier staan.
Standbeeld Anton Philips verplaatst in 1956
© foto Hans-Joachim Schröter
Standbeeld Anton Philips met zicht op NS station
Standbeeld Anton Philips met zicht op Philips lichttoren
Standbeeld Anton Philips met zicht op NS station
Standbeeld Anton Philips met zicht op NS station
Vanaf 1977 tot heden staat het standbeeld op het Stationsplein Eindhoven. foto Google maps 2019.
Standbeeld Dr. A. F. Philips voor de NS station. Foto uit 2000.
Terwijl Anton daar staat verandert het station achter hem, nieuwe namen, verbouwingen en renovaties.
Standbeeld Dr. A. F. Philips voor de NS station in 2005 met NS logo en tekst Eindhoven. Op achtergrond is de Kennedytoren verschenen.
Standbeeld Dr. A. F. Philips voor de NS station in 2005 met NS logo en de tekst Eindhoven Centraal.
Het Eindhovens station heeft sinds 14 januari 2020 officieel de status van Eindhoven Centraal.
Lees het gehele verhaal op: https://www.eindhovenfotos.nl/2/ns_station_eindhoven.html
Algemeen Dagblad 15-03-1974
In 1969 plaatsen jongeren van de Rode Jeugd van een krans met prikkeldraad en hakenkruis bij het Standbeeld van Anton Philips. Leden van de Philips bewakingspolitie voorkomen dit hardhandig. Later is de krans alsnog geplaatst en snel een foto gemaakt.
In april 1970 hebben enkele jongelui naar alle waarschijnlijkheid geprobeerd het standbeeld van dr. A. F. Philips in Eindhoven omver te trekken. Bij controle bleek een stevig touw om het beeld te hangen, eventueel sterk genoeg om het met een auto omver te trekken. Van de jongelui was bij aankomst van de politie geen spoor meer te bekennen.
In 1957 werd in Eindhoven een zeeverkennersgroep opgericht, zeeverkenners of waterscouting zoals dat tegenwoordig heet vond je over het algemeen op plaatsen met veel water, niettemin was het een succes en groeide het geheel uit tot een groep met veel leden binnen de padvinderij en begin jaren zeventig van de vorige eeuw ook met een eigen wachtschip. De schepen werden naar Anton Philips en mevrouw Philips de Jongh genoemd, vanuit Philips kwam ook financiële steun.
Lees: https://www.eindhovenfotos.nl/7/zeeverkenners-eindhoven.html
De toegang tot District E loopt - begeleid door ledverlichting - via een fietsrotonde met lichtwaterval waar het standbeeld van Anton Philips een plaats krijgt. Het gebied krijgt ook veel groen. Zie https://www.eindhovenfotos.nl/1/stationsplein_eindhoven.htm
Op de lagere verdiepingen sluit de bebouwing aan op de hoogtes van de omliggende gebouwen, zoals de ‘radio’, het karakteristieke stationsgebouw dat met tal van zichtlijnen volop zichtbaar blijft.
Onder de gebouwen komt een eenlaagse parkeerkelder. Er is plaats voor deelauto’s en fietsen. Onder het voorplein voor het station komt bovendien de al geplande fietskelder. Een fietsrotonde met lichtwaterval biedt toegang, met het standbeeld van Anton Philips als middelpunt.
In de openbare ruimte is plek voor een grote diversiteit aan bomen en planten. Dat zorgt voor biodiversiteit en windbescherming. Technologische toepassingen zijn onder andere led-lichtlijnen in de bestrating die het verkeer en voetgangersstromen geleiden.
Het standbeeld van Anton Philips is verbonden met de identiteit en geschiedenis van Eindhoven. Door de herinrichting komt de huidige centrale positie in het plantsoen te vervallen. In het ontwerp is een voorlopige locatie gekozen, centraal en prominent direct voor het stationsgebouw op het scharnierpunt van de belangrijkste looproutes.
Door het standbeeld in een plantvak te plaatsen wordt voorkomen dat het een verzamelplek voor afval wordt en door een zitelement op de rand van het plantvak wordt de locatie echt een ontmoetingsplaats voor bezoekers nabij de entree van het stationsgebouw (nabijheid en verbondenheid).
In een recente afstemming met de Henri van Abbe Stichting is deze nieuwe positie bevestigd en is het beeld centraler in de ruimte gepositioneerd met zijn gezicht naar het stationsgebouw als welkom voor de reiziger. Een tijdelijke positie tijdens de bouwwerkzaamheden (bij bouw fietsenstalling etc) moet nog definitief worden afgestemd.
Bron: https://raadsinformatie.eindhoven.nl/document/11766798/1#
Op basis van een recente afstemming met de Henri van Abbe Stichting is deze positie van het standbeeld bevestigd en is het beeld centraler in de ruimte gepositioneerd met zijn gezicht naar het stationsgebouw als welkom voor de reiziger.
Bron: https://raadsinformatie.eindhoven.nl/document/11766798/1#
Dit toekomstbeeld van John Heijink zal waarschijnlijk er anders uitzien.