Eindhoven blijft vijfde stad van Nederland

Sinds 1961 de vijfde plaats!

100 jaar geleden in 1920 ontstond "groot Eindhoven" door samenvoeging van de omliggende dorpen.
Nu moet Eindhoven weer groeien wil ze de vijfde stad blijven?
Wordt Groningen's de zesde gemeente of toch de vijfde?
Of .... is Eindhoven over een aantal jaar de vierde gemeente van NL?

Inwoners  2024

Cijfers op basis van gegevens opendata.cbs.nl en persberichten gemeenten 2024

Door een herindeling van gemeente Groningen werd er gedacht dat Groningen de vijfde stad en Eindhoven in 2019 de zesde stad van Nederland zou worden. Echter Eindhoven blijft de vijfde stad van het land. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is in februari 2019 met de definitieve cijfers gekomen en hieruit blijk dat Eindhoven met 231584 inwoners,  Groningen voor te blijven, die in 2019 op 231037 blijft steken. Eindhoven heeft op 1 januari 2024 zo'n 2649 meer inwoners 

Economisch is Eindhoven de belangrijkste regio van het land en zal de komende jaren voor verdere groei in Eindhoven zorgen. Natuurlijk moeten er voldoende woningen gebouwd worden en het culturele leven zich verder ontwikkelen. Voor cultuurstimulatie en investeringsimpuls heeft de overheid 130 miljoen beschikbaar gesteld. In 2024 investeert Nederlandse regering en regio zo'n € 2,5 miljard in sterk ondernemingsklimaat voor microchipsector Brainport Eindhoven, onder de noemer ‘Project Beethoven’ .

226500

Almere 1/2/2024

Almere is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Flevoland, in de polder Zuidelijk Flevoland. De gemeente bereikte in oktober 2016 de 200.000ste inwoner.
Op 1 januari 2024 telt het 226500  inwoners .
(207094 in 2018). 

229836

Tilburg 1/2/2024

De gemeente Tilburg omvat naast de gelijknamige stad Tilburg tevens de dorpen Berkel-Enschot en Udenhout. Per 1 januari 2024 had de gemeente  229836 inwoners (215.579 in 2018), waarmee het de zevende gemeente van Nederland is. 

246417

Eindhoven 1/2/2024

De gemeente Eindhoven omvat naast de gelijknamige stad Eindhoven tevens het dorp Acht en de uitbreidingslocatie Meerhoven. De gemeente telt 246417 inwoners op 1 januari 2024. In febr. 2019 is Eindhoven verder gegroeid naar 231.584 inwoners.
De gedwongen fusie met Nuenen waar zo'n 23.000 mensen wonen gaat definitief niet door. Provinciale Staten hebben dat eind februari 2019 besloten

243768

Groningen 1/2/2024

Groningen is een gemeente in de Nederlandse provincie Groningen, gecentreerd rond de stad Groningen. De gemeente had per 1 januari 2024 243768 inwoners. Groningen groeit echter door een fusie op 1 januari 2019  met de buurgemeenten Haren en Ten Boer uit tot een stad met meer dan 229.431  inwoners. De groei is onvoldoende geweest om  Eindhoven voorbij te gaan. Groningen had zelfs te maken met een uitstroom van inwoners.

Bevolkingsgroei 

Eindhoven heeft momenteel het zelfde probleem als 100 jaar geleden. Het stadje had toen ruimte nodig om te groeien, in 1920 ontstond "groot-Eindhoven" door samenvoeging van de buurgemeenten. Als de "Brainport Eindhoven" verder wilt groeien dan heeft de stad Eindhoven de taak om op goede voet te komen staan met de omliggende gemeenten.  
Deels gebeurd deze samenwerking al in de Metropoolregio Eindhoven, die ruim 750.000 heeft waarmee Eindhoven de 2e stad van het land zou zijn.
Veel bewoners van omliggende gemeenten weten niet dat hun gemeentenaam gewoon blijft bestaan en het adres hetzelfde blijft, zie herindeling Oss of Meierijstad.
De provincie Noord-Brabant heeft begin 2018 bepaald dat Nuenen, Gerwen en Nederwetten in 2020 bij Eindhoven gaat komen. Strategisch zouden de gemeente Veldhoven met ASML, Best met Philips Medical Systems International B.V. en Geldrop met DAF ook beter onder Eindhoven kunnen vallen. De financiele voordelen die de G4-gemeenten nu krijgen zouden ook voor Eindhoven gelden.
Zie lijst met grootste werkgevers van Brainport Regio Eindhoven. 

Hieronder de bevolkingsgroei van concurrerende gemeenten tussen 2007 - 2017, Eindhoven heeft de kleinste groei de afgelopen 10 jaar.

61%

Almere 
oppervlakte 248,77 km²

Tilburg
119,18 km²

Eindhoven
88,84 km²

Groningen
83,75 km²

Geboorte-race

De geboorte van iedere nieuwe inwoner in Eindhoven of Haarlem telde. Het is ook wel de "wedloop der baby's" genoemd in de Telegraaf.

Iedere stad had zo zijn strategie, zie Haarlems dagbald hieronder. In Haarlem ging het gerucht dat Eindhovense mannen, rijkelijk beloond, de Haarlemse meisje gingen verleiden en dan hun naar Eindhoven lokte om daar te trouwen. Dubbele winst was dat: Haarlem één bewoner minder en Eindhoven één meer.
Men waarschuwde wel dat Eindhovense mannen ongezellig waren, omdat Eindhoven zo'n 400 cafe's had. Eindhovense mannen, zouden niets anders doen dan biljarten, kaarten en bierdrinken.
Ook zouden Haarlemse gezinnen een premie krijgen als zich zouden vestigingen in Eindhoven.  Ook was het verwijt dat Eindhoven "volksvreemde" mensen zou aantrekken uit Drente, Overijssel en Limburg.
Meer prachtige onzinverhalen uit die tijd in onderstaande Haarlems dagblad van 8 oktober 1960. Zal best een keer iemand getrouwd zijn met iemand uit Haarlem, maar de economische groei was vooral de moter van de Eindhovense groei. In 2018 speelt dit nog steeds.

Eindhoven vijfde stad des lands

Haarlem eindelijk verslagen, is de krantenkop in Trouw op 28 febr. 1961. In 2018 is Haarlem met huidige 159.340 inwoners  in de loop der jaren gezakt naar de 12e plaats op de lijst van grote gemeenten in Nederland. Op 1 nov. 1960 hadden ze nog 169.523 inwoners. Uiteindelijk werd Haarlem "verslagen" met 24 inwoners Haarlem had 23 febr 1961 het aantal 169.579 inwoner en Eindhoven had er op die dag 169.603. Op maandagmiddag 27 febr om 3 uur kondigde de sirenes aan dat Eindhoven de vijfde was. Het Eindhovensdagblad had al twee dagen eerder al een pagina grote advertentie  geplaatst: "Eindhoven de 5-de stad van Nederland".
Officieel is s' avonds de 27e, tijdens de gemeenteraadsvergadering "ongewild" de vijfde stad gevierd.
Het was vooral een feest voor de inwoners van Eindhoven, die zoals nu nog steeds iedere gelegenheid aangrijpen om een feestje te vieren. De brabantse mentaliteit zit dan al diep in de stad

Eindhoven, het dynamische hart van Nederland, advertentie 1961

Op dit kruispunt van vele wegen davert het lied van de arbeid..... In zijn kantoren, fabrieken en laboratoria schrijft Eindhoven het machtige epos van de industriële expansie..... Eindhoven, welvaartsbron, vijfde stad des lands, geniet een wereldfaam. Een faam, die berust op zijn kwaliteits-produkten. Want kwaliteit- tot de uiterste perfectie opgevoerd - is hier traditie.Kwaliteit is hier ereplicht.

Maar Eindhoven is niet alleen dynamisch, het is ook veelzijdig. Het is werk-stad, studie-stad èn woon-stad tegelijk. De Technische Hogeschool, schouwburgen, musea, concertzalen cultiveren de geest..... Parken, plantsoenen, sportterreinen, frisse moderne wijken maken van Eindhoven een riante woonstad, waar het prettig is om te werken en te leven.

Eindhoven, het dynamische hart van Nederland, actief en „bij-de-tijd", wenst traditiegetrouw u allen een gelukkig Kerstfeest en een voorspoedig Nieuw Jaar!

De grote fabrikanten van Eindhoven adverteerden diverse jaren in alle landelijke en regionale kranten om de stad en vooral hun producten te promoten. Deze advertentie is van 23-12-1961. De adverteerperiode was van 1950 tot 1961 en altijd om het land een gelukkig Kerstfeest en een voorspoedig Nieuw Jaar! te wensen.

Spontaan feest in Eindhoven

B en W van Eindhoven hadden zich al wekenlang voorgesteld, dat deze statistische overwinning op Haarlem ongemerkt voorbij moest gaan. "Deze groei van twee onafhankelijke ontwikkelingen in Eindhoven en Haarlem is strikt genomen geen overwinning die gevierd moet worden", meende burgemeester Witte. Maar hij had buiten de spontane reactie van de burgerij gerekend, die al weken de zware strijd in de pers volgde. ln de binnenstad gingen de vlaggen uit, nadat om drie uur de sirenes in de stad loeiden.  Het barre weer deed de
muzikale wandelingen van de achttien Eindhovense harmonieën 's avonds goeddeels in het water vallen, maar de aula van het voormalige gymnasium
Augustinianum, waar de gemeenteraad in een half uur tijds een korte agenda had afgewerkt, Daar marcheerden juist aan het einde van de raadsvergadering van Eindhoven de trommelende en blazende mannen van lnfanteriebataljon Chassé van het garnizoen Eindhoven de raadzaal binnen.

Een chocolade 5 voor burgermeester Witte

Eindhovense bloemisten hadden de zaal buiten medeweten van B en W versierd en middenstanders en een coöperatie zorgden voor feestgaven, die doodleuk op de raadstoelen stonden, toen de officiële vergadering begon.

HOED EN PALING
Burgemeester Cremers van Haarlem werd met een ovatie ontvangen toen hij binnenkwam. Hij was volkomen verrast door de vele feestgaven die Eindhoven voor hem in petto had. Het meest originele geschenk kwam misschien nog van Jan Spoorenberg, een echte oude Eindhovenaar die In oprecht Eindhovens dialect getuigde van geeft de oudste Eindhovense industrie: de hoge hoeden-industrie, want vóór Philips en de DAF een lamp of auto maakten exporteerde Eindhoven al hoge hoeden. „Ik heb Kennedy en Eisenhower al een zijden hoed op het hoofd gezet en als ik het Chroesjtsjov ook zou mogen doen, dan waren alle problemen opgelost, want mensen met zijden hoeden op
vechten nooit", aldus de „behoeder der mensheid" 

Feestgedruis in Eindhoven 

Met zo'n hoed kan burgemeester Cremers nu mooi zijn. Haarlems burgervader trakteerde die van Eindhoven en de complete Eindhovense raad op vette paling uit Spaarndam, waaronder het oudste raadslid van Eindhoven, de heer Van England, als het ware werd bedolven.

Tot laat in de avond duurde het feestgedruis in Eindhovense cafe's voort.
foto's archief.nl en RHCe
verslag  Volkskrant 28-02-1961 en De Tijd De Maasbode 28-02-1961 (Delpher.nl)


Stadsjournaal 1961 met beelden van Eindhoven de 5e stad vanaf 14.50 min.
Ook een vergelijking tussen Haarlem en Eindhoven.

Eindhoven groeit economisch bijna net zo snel als China & Brainportregio

Eindhoven groeit economisch bijna net zo snel als China. De regio Eindhoven kent bijna Chinese groeicijfers. Vorig jaar steeg het bbp met 4,9 procent, waarmee Eindhoven samen met Almere de grootste groei kent van Nederland. 
Eindhoven troefde volgens de cijfers van het CBS daarmee de vier grote steden opnieuw af. Al jaren lukt het Eindhoven met zijn high-techcampus en brainport de andere regio’s voor te blijven in de groei. Maandag kwam het zorgtechnologiebedrijf Philips met beter dan verwachte cijfers. Chipsmachinefabrikant ASML is al jaren het nieuwe visitekaartje van Nederland. Naast de industrie groeit ook de zakelijke dienstverlening sterk. Almere dankt de opmars aan de vestiging van veel leasebedrijven. 

Van de vier grote steden scoort Amsterdam met een groei van 3,9 procent het hoogst. Dat is vooral te danken aan de hogere verkopen van de detailhandel. Groningen was de enige regio met krimp. De afname was een gevolg van de afname van de aardgaswinning. Ook de naburige regio's Friesland en Drenthe hadden daar last van.

Per provencie
Flevoland had met een groei van 4,2 procent de sterkste economische groei van alle provincies. Gevolgd door Noord-Brabant en Noord-Holland die een economische groei van 3,7 procent hadden. De groot- en detailhandel groeide in 2017 sterk en is de grootste economische bedrijfstak in Noord-Holland. De economie van de provincie Groningen kromp door de aardgaswinning met 0,6 procent; zonder de aardgaswinning kende deze provincie een groei van 2,5 procent.

In de Brainportregio (Eindhoven en Zuidoost-Brabant) werken bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen samen met de overheid aan een gunstiger ondernemersklimaat. Deze regio onderscheidt zich door een concentratie van toptechnologische bedrijven, kennisindustrie en hoogwaardige maakindustrie.

Hoe ontstond Brainport?
Begin jaren negentig, in reactie op de massaontslagen bij DAF en Philips en hun toeleveranciers, besloten 21 gemeenten in de regio tot samenwerking. Zij creëerden met hulp uit 'Brussel' een fonds voor economische structuurversterking: het Stimulusprogramma. Het programma bleek succesvol. Hierop voortbouwend sloegen bedrijven, overheden en kennisinstellingen de handen ineen en legden de basis voor ‘innovatie-ecosysteem’ Brainport.
https://www.brainport.nl  Zie hieronder videopromo voor brainport


EINDHOVEN: kengetal 040

Het kengetal van de gemeente Eindhoven zal voor de telefoonabonnees binnen het district Eindhoven met ingang van 1 november 1965 040 worden. Het telefoondistrict Eindhoven omvat de netten, die beginnen met netnummer 049. Voor de abonnees aangesloten op de andere netten in het land gaat de wijziging pas in op 1 november 1966. Zij moeten tot die datum dus nog het oude ken getal 04900 blijven draaien. Aan de verkorting van kengetallen van andere gemeenten, o.a. Haarlem en Hilversum wordt nog gewerkt.

Welke plaatsen hebben 040 als kengetal sinds 1965

Eindhoven, Geldrop, Heeze, Knegsel, Leende, Nuenen, Riethoven, Sterksel, Valkenswaard, 
Veldhoven, Waalre, Westerhoven, Wintelre.

Sinds 1 november 1956 hebben Eindhovense telefoonabonnees het kengetal 040. Eindhoven had voorheen het getal 049. Ook Rotterdam 010, Amsterdam 020 en Utrecht 030 kregen in die periode hun kengetal.

Lees ook: 
Begin jaren telefonie in Eindhoven en volledige telefoonboek Eindhoven 1915

Telefoongids voor iedereen

Een oude telefoongids is veel waard. Ondanks dat iedere woning in Nederland een telefoonboek of PTT gids kreeg zijn oude telefoongidsen van het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie, later de KPN, op dit moeilijk verkrijgbaar. 
In 1949 werden er zo'n 185.000 exemplairen gedrukt, in  1984 is dit gestegen naar 8 miljoen gidsen.
De gidsen van 1984 zijn niet meer samengesteld uit de aansluitingen in het betreffende telefoondistrict, maar vermelden de telefoonnummers in de plaatsen waar men in het dagelijks leven het meeste mee te maken heeft (het verzorgingsgebied). Het aantal gidsen neemt daardoor toe van 24 (districten) tot 50 (verzorgingsgebieden).. Ook de indeling van de gidsen is gewijzigd. Het oude systeem waarin de namen voor de nummers worden vermeld keert terug.
Begin januari 1984 begint de PTT met de verspreiding van de gidsen. In tegenstelling tot voorgaande jaren wordt die in een oplage van acht miljoen huis-aan-huis rondgebracht. Ook de huishoudens zonder telefoon (ongeveer tien percent van de bevolking)ontvangen dus een telefoonboek gratis. 
Delpher heeft samen met het museum voor Communicatie de telefoonboeken tot 1950 online gezet. Lastig doorzoekbaar.

Meer info in het boek: "Honderd jaar telefoon : geschiedenis van de openbare telefonie in Nederland 1881-1981"

Eindhoven de vierde stad van Nederland?

Burgermeester John Jorritsma opperde al in zijn  nieuwjaarstoespraak 2017 dat er een herindeling van Zuid-Oost-Brabant moet komen.
In zijn 2018 toespraak gaat hij er verder op in.

Nieuwjaarstoespraak burgemeester Jorritsma 2018: "Een jaar geleden heb ik vele tongen los gemaakt met mijn visie op de bestuurlijke toekomst van de regio. Ik sta daar kort nog even bij stil. Daarvoor wil ik u even meenemen naar de geweldige tentoonstelling van Trudo over ‘100- jaar Eindhoven’, in het najaar te zien geweest op Strijp-S.
Daar werd één van de meest cruciale tijdperken voor Eindhoven in beeld gebracht. De Eerste Wereldoorlog, waarin Nederland neutraal was. In die oorlog blokkeerde Duitsland de invoer van glas en edelgas, waarop Philips besloot die zelf te gaan maken. Dat initiatief zorgde voor een cruciale verandering in het wezen van Philips, want het was het begin van de verticale integratie van de productie. Een enorme economische ontwikkeling in de stad
was het gevolg, Eindhoven werd booming.
In dezelfde tijd werkten de gerenommeerde stadsplanologen Kuijpers en Kooken aan een visionair uitbreidingsplan voor Eindhoven: zij voorzagen een stad van ruim 200.000 inwoners, daar waar ze er toen 40.000 hadden! Maar het typische was: onze stad bestond toen nog uit de zes dorpen die pas later samensmolten tot het Bestuurlijke Eindhoven van vandaag. Vóór 1920 – het jaar van de samensmelting – had iedereen al in de gaten dat de bestuurlijke schaal van die zes dorpen, de economische ontwikkeling niet kon bijbenen. En men bereidde zich daarop voor.
Nu zijn we weer booming, als stad én als regio. Ik zag in dit deel van die tentoonstelling een analogie met Vandaag. Het gaat me niet om landje pik, maar om de kracht van de regio te bundelen om de bestuurlijke opgaven aan te kunnen voor onszelf, onze kinderen en kleinkinderen. Laten wij voor 2020 nét zo visionair zijn als onze voorgangers 100 jaar geleden.
Tegen de cynici die zeggen dat dít vuurtorenlicht eerder een nachtkaars is, zeg ik dat afgelopen jaar met de samenwerkende gemeenten in MRE-verband [Metropool Regio Eindhoven] stappen zijn gezet naar eigenaarschap, visie, doelen en verantwoordelijkheid.
Zie ook de toespraakvideo van studio040.nl

Propaganda-oorlog tussen Haarlem en Eindhoven in 1960 

Prachtige (overdreven) verhalen in de periode dat Eindhoven nog de zesde gemeente van Nederland was en Haarlem de vijfde positie dreigde kwijt te raken. Haarlemsdagblad  8 oktober 1960.