Bevrijding Eindhoven 1944

Op 18 september 1944 trokken de geallieerde legers Eindhoven binnen.  
Vanuit het noorden bevrijdde het Amerikaanse leger Eindhoven. Vanuit het zuiden vielen later de Engelsen het bezette Eindhoven binnen.
De Amerikanen ontmoeten de Britten in de avonduren  in het centrum van de stad.
Als enige stad in Nederland gedenkt Eindhoven sinds 1945 ononderbroken elk jaar dit heugelijke feit.

Beleving van de bevrijding

Een tweetal unieke tijdsdocument over de bevrijding van Eindhoven, opgetekend tijdens die bevrijdingsdagen en niet eerder gepubliceerd.
Verhaal  3- 17 sept 1944: over tijdbommen, Flak, Welschap en verwondering over de techniek van de Amerikaanse en Britse soldaten
verhaal 17 september  tot mei 1945  van  dr. J.P. Bouma (werkzaam bij Philips). Hij geeft een prima  analyse van  de bevrijding en dagelijkse ongemakken 

Bevrijding Zuid Nederland

Op 6 juni 1944 (D-day) zetten de geallieerden voet aan land in Normandië. Parijs werd op 24 augustus bevrijd, Brussel op 3 september 1944. Op 17 september landden er bij Best en Son duizenden parachutisten van de 101 e Airborne divisie. Ook bij Arnhem en Nijmegen waren er landingen van parachutisten.

Totaal vlogen er ca. 3.000 vliegtuigen. Zweefvliegtuigen (gliders) voerden mannen en materiaal (bv. jeeps) aan. De landingen vonden plaats in het kader van operatie Market Garden.

Son werd op 17 september door de Amerikanen bevrijd, maar ze konden die dag niet oprukken naar Eindhoven. De Duitsers hadden de brug over het Wilhelminakanaal in Son opgeblazen.

In de vroege ochtend van 18 september trokken de Amerikanen naar Eindhoven. In Woensel moesten twee Duitse kanonnen worden uitgeschakeld. Rond 12:00 uur bereikten ze de Woenselse overweg.

De Amerikanen kwamen uit het noorden, de Engelsen uit het zuiden. Het 2e Engelse leger onder leiding van generaal Miles Dempsey was er in geslaagd bij Neerpelt aan het Kempisch kanaal een brug te veroveren.

De Engelsen werden opgewacht door de Duitsers bij de grens, zodat ze pas op de avond van 17 september Valkenswaard bereikten. Op 18 september gingen ze op weg naar Eindhoven. Bij de Tongelreep brug in Waalre konden met veel moeite enkele Duitse kanonnen worden uitgeschakeld. Pas laat in de namiddag  bereikten de Britten, Eindhoven.

Ze lagen een dag achter op het tijdschema van operatie Market Garden. De Britse para’s in Arnhem wachtten met ongeduld op hen, aangezien ze veel tegenstand hadden van Duitse pantser divisies. Op 19 september 1944 plaatste de Britse genie een baileybrug over het Wilhelminakanaal in Son.

Op 19 September, daags na de bevrijding. verrast de Duitse luchtmacht het feestvierende Eindhoven met een zwaar bombardement, dat aan 200  burgers het leven kost. De binnenstad staat spoedig in lichterlaaie. De Eindhovense brandweer komt handen en water tekort. Het waterleidingnet is op verschillende plaatsen getroffen, waardoor de watervoorziening tijdelijk stagneert. Op verschillende punten in de stad raken auto's met munitie en benzine in brand, zodat de blusploegen voor een zware en zeer gevaarlijke taak staan.
Gedurende de hier opvolgende drie dagen moet nog veel nablussingswerk worden verricht. Ook assisteert de brandweer bij de opruimingswerkzaamheden, de drinkwatervoorziening en het leegpompen van kelders.
Lees ook https://www.eindhovenfotos.nl/1/oorlogsjaren_brandweer_eindhoven.htm

Philips Koerier met een speciaal bevrijdingsnummer uit 1953
Tekening van de Markt in Eindhoven 18 september 1944

Unieke filmbeelden van de bevrijding van Eindhoven 1944 en bekijk de prachtige site: http://www.wegnaardebevrijding.nl/verhalen/market-garden

Aantal krantenkoppen en een foto van gevangengenomen Duitse militairen op de Demer na de bevrijding van  Eindhoven op 18 september 1944.
De bevrijding van Eindhoven is terug te vinden in straatnamen zoals: 18 septemberplein (dag van de bevrijding) en  de Veldmaarschalk Montgomerylaan  (Veldmaarschalk Bernard Law Montgomery was Britse bevelhebber van operatie Market Garden.  Lees roman of kijk film Band of Brothers  https://nl.wikipedia.org/wiki/Operatie_Market_Garden
Meer  over  bevrijdingstraatnamen

Bevrijding Eindhoven

Philipstoren, bevrijders en Eindhovenaren samen  op de foto.
Meer foto's bij: http://www.airbornevrienden.nl/Bevrijders.html

Op 6 juni 1944 (D-day) zetten de geallieerden voet aan land in Normandië. Parijs werd op 24 augustus bevrijd, Brussel op 3 september 1944.
Op 17 september landden er bij Best en Son duizenden parachutisten van de 101 e Airborne divisie. Ook bij Arnhem en Nijmegen waren er landingen van parachutisten.
Totaal vlogen er ca. 3.000 vliegtuigen. Zweefvliegtuigen (gliders) voerden mannen en materiaal (bv. jeeps) aan. De landingen vonden plaats in het kader van operatie
Market Garden. Son werd op 17 september door de Amerikanen bevrijd, maar ze konden die dag niet oprukken naar Eindhoven. De Duitsers hadden de brug over het Wilhelminakanaal in Son opgeblazen.

Amerikaanse 101e divisie, 'The Screaming Eagles'

Bevrijding Eindhoven met Lichttoren op de achtergrond, 18 september 1944

In de vroege ochtend van 18 september trokken de Amerikanen naar Eindhoven. In Woensel moesten twee Duitse kanonnen worden uitgeschakeld. Rond 12:00 uur
bereikten ze de Woenselse overweg. De Amerikanen kwamen uit het noorden, de Engelsen uit het zuiden.
Het 2e Engelse leger onder leiding van generaal Miles Dempsey was er in geslaagd bij Neerpelt aan het Kempisch kanaal een brug te veroveren.
De Engelsen werden opgewacht door de Duitsers bij de grens, zodat ze pas op de avond van 17 september Valkenswaard bereikten. Op 18 september gingen ze op weg
naar Eindhoven. Bij de Tongelreep brug in Waalre konden met veel moeite enkele Duitse kanonnen worden uitgeschakeld. Pas in de avonduren bereikten de Britten, Eindhoven.
Ze lagen 1 dag achter op het tijdschema van operatie Market Garden. De Britse para’s in Arnhem wachtten met ongeduld op hen, aangezien ze veel tegenstand hadden van Duitse pantser divisies. Op 19 september plaatste de Britse genie een baileybrug over het Wilhelminakanaal in Son.

Majoor Oliver Horton in Eindhoven

Hier loopt Majoor Oliver Horton (midden) op 18 september 1944 Eindhoven nog binnen.  Op 5 october 1944 sneuvelde  hij op 32-jarige leeftijd in Opheusden. Majoor Oliver M. Horton raakte in de morgen van 5 oktober 1944 dodelijk gewond door Duits mortiervuur terwijl hij langs het spoor liep nabij het Linge-kanaal in het zuiden van de plaats Opheusden. Majoor Oliver M. Horton ligt begraven op de Amerikaanse Begraafplaats en Monument Margraten, Limburg, Nederland. Perceel G, Rij 1, Graf 11.
Bij de operatie Market-Garden zijn veel burgers en militairen omgekomen.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Slachtoffers_in_de_Tweede_Wereldoorlog

Hoe Eindhoven bevrijd werd

“Toen wij de bevrijding van onze stad beleefden met de spannende veertien dagen die eraan vooraf gingen, toen hebben we gemeend dat we die gebeurtenissen ons hele leven niet meer zouden vergeten. Maar nu mij gevraagd wordt om als militair een kort artikeltje hierover te schrijven vrees ik dat de herinnering mij al in den steek begint te laten. Nochtans wil ik trachten U te vertellen hoe ik als reserve-officier tegen de gebeurtenissen heb aangekeken die zich van Juni tot September 1944 aan Europa's West-kant afspeelden. Allereerst was daar de invasie.
De stelselmatigheid waarmee de geallieerde luchtmacht haar doelen koos en vernietigde, eerst de vliegtuig-, duikboot-, kogellager en motorenfabrieken, daarna de synthetische benzinefabrieken en tenslotte de spoorweg-emplacementen, spoor-
en verkeersbruggen, wees er op dat dit de inleiding beteekende van een grootscheepse actie die niet anders dan invasie kon betekenen. Hieraan zal geen Duitscher getwijfeld hebben. We hebben de aanvallen op de spoorwegknooppunten op de kaart aangetekend en vonden een grote kwart-cirkel van bezuiden Parijs tot de Scheldemond.
Daarin zou het invasie gebied gelegen zijn naar alle waarschijnlijkheid. En daarom werd Normandië 'n verrassing.
Zoo is het gegaan met vele der volgende acties, ook met de bevrijding van onze stad.

De fantastische doorstoot over de Seine tot benoorden Antwerpen ogenblikkelijk aangekondigd door het bezetten van Breda, dat overrompelde niet alleen ons maar ook de Duitschers. 'n Reserve-officier die als enige oorlogservaring op de 10e Mei-dag van 1940 kan bogen dien kan men niet kwalijk nemen dat hij strategisch kon vooruitzien wat er direct na de Duitsche nederlaag bij Falaise en de geweldige doorstoot naar Antwerpen zou gaan gebeuren.
Wij beleefden op Zondag 3 September en de weken onmiddellijk daaraan voorafgaande de vernietiging met één enkele slag van het Eindhovense vliegveld met zoveel zorg door den vijand in vier jaren aangelegd. Dat beteekende een snel naderende bevrijding en iedereen besefte dat, ook het N.S.B.-geboefte. Wie met mij op dien Zondagmiddag plaats heeft moeten nemen in de schuilkelders naast het gemeentehuis, die heeft ook de zoo onverwacht gestoorde evacuatie bijeenkomst gezien van hel puik der N.S.B. in Eindhoven en die heeft ook gesmuld van de heerlijke opmerkingen die in ’t donker van de schuilkelder aan het adres van de „Heeren" werden gelanceerd. Niemand was nog voorzichtig in zijn uitlatingen, zelfs niet de agent die voor de kelder op post stond. Toen Piet Pulles en Toon Paro om 't hardst een knijpdynamo hanteerden werd hun toegeroepen: „Knijpen heeren knijpen!" Maar de heeren waren al doof!

Eindhoven, een beginnend feest op de Markt, 18-9-1944. foto: D.A. de Korte

16 seconden filmbeelden van bevrijdingsfeesten in Eindhoven. Geluid onder de video gezet. 

Eindhoven 18-09-1944 markt is  "the place" om de bevrijding te vieren. 

Vervolg Hoe Eindhoven bevrijd werd

Wij hadden trouwens de Duitsche legermacht uit de stad zien trekken, te voet of op allerlei vervoermiddelen, die niet bij een leger, laat staan 't „nooit verslagene' Duitsche, verwacht konden worden. Wij hebben de fiere S.S. op mestwagens door de stad zien rijden temidden van wanordelijke pakken geroofd goed tezamen met hun vieze liefjes soms met het hakenkruis in 't voorhoofd gebrand of met kaalgeschoren schedel. Die macht meenden wij had afgedaan. Wie zal 't den soldaat kwalijk nemen dat hij dat dacht temeer na de zenuwsloopende 'opblazingen van stationsemplacementen, Philips en vooral 't vliegveld. Wie herinnert zich niet de wel imposante maar angstaanjagende gele steekvlammen in den nacht van 5 September toen Eindhoven voor een groot gedeelte glasloos werd. Toen verwachtten ook wij reserve-officieren de bevrijding binnen uren in plaats van binnen weken. Toch vergisten we ons nogmaals, want wel bleek veel Duitse weerstand gebroken maar niet alle. De natuurlijke hindernis van 't Albertkanaal en later van 't Schelde-Maaskanaal (Kempisch kanaal) gaf den Duitscher weer een adempauze en hij sleepte er versterkingen naar toe, Waffen S.S. in tanks, pantserafweergeschut en flak. Maar geen vliegtuigen. Maar toen de bevrijding zo dicht naderde toen kwam weer de twijfel in ons hart. Zouden de Engelschen veel werk hebben met die versterkingen?
Bij verrassing was de Neerpeltsche brug genomen, de Nederlandsche grens bereikt en overschreden.
En toen die enerverende veertien dagen dat wel soms de kanonnen zich deden horen maar niet dichterbij kwamen. De hoop en de verwachting dat Eindhoven de eerste Nederlandsche stad zou zijn die bevrijd werd, werd toen ineens teniet gedaan door een verrassende doortocht van de Amerikanen langs en over de Maas tot benoorden en beoosten Maastricht. De bevrijding van Maastricht, bijna zonder slag of stoot genomen hebben we verlangend en 'n tikje weemoedig ook beluisterd op zolder of onder de trap.

Totdat het Zondag werd 17 September. De eindeloze stoet van vliegtuigen, bommenwerpers, transporttoestellen, zweefvliegtuigen en jagers en 't fantastische gezicht van het afspringen van een leger parachutisten bij Son en op nog meerdere plaatsen. Op dat moment wisten we nog niet waar precies nog meer. De groote stoet ging richting Nijmegen.
Opnieuw een teeken van een ogenblikkelijk te verwachten aanval en de eerlijkheid gebiedt mij te erkennen dat ik niet besefte wat dit beteekende. Ondanks alle gebeurtenissen heb ik althans ook toen nog niet beseft tot welke koene sprongen het geallieerde opperbevel over durfde gaan.

18 September! Hoe fantastisch uitgelaten was Eindhoven toen. De spanning van de laatste bezettingsuren liep snel op toen de mitrailleurs in 't Noord-Oosten van de stad hoorbaar werden en de eerste ooggetuigen de Amerikaanse paratroopers gesproken en gezien hadden. Bewijzen er bij: 'n camel of 'n nieuw dubbeltje 1944!
Wie had zich kunnen voorstellen de legermacht die 's avonds rond 7 uur van Aalst uit Eindhoven binnenkwam? Nee ik erken het zonder schaamte, ik had als reserve-officier de bevrijding niet zo verwacht, maar ik erken tegelijkertijd dat de manier weergaloos knap was opgezet en uitgevoerd.
Maar het Duitsche beest gaf zich nog geen deels gewonnen en probeerde de prachtige corridor van Montgomery te doorbreken door 'n gelijktijdige aanval met tanks ten Noorden van de stad en met bommen op het toch al niet onbeschadigde Eindhoven.
Er zal wellicht eenmaal aan het licht komen dat die bomaanval niet alleen terreur was om op onze bevrijdingsroes een domper te zetten maar methode om zijn doel te bereiken teekent den niets ontzienden en gehaten vijand.
Wat zal ik meer vertellen. Alles wat hier staat is U bekend, 't eenige wat ik werkelijk heb willen zeggen is dat de enorme ontwikkeling van de tactiek der beweeglijke oorlogsvoering ons soldaten van 1940 onbekend en ongelooflijk voorkwam zoo goed als de eerste beste leekburger.”
Een Eindhovensch Reserve-Officier.

Iconische kleurenfoto van dansende Eindhovenaren op bevrijdingsdag 18 sept. 1944. Markt Eindhoven. In 2006 (of eerder) stond deze foto al op deze site. De foto kreeg in 2017 extra aandacht door het boek "The Second World War in Colour"  isbn 9781904897422
Hieronder foto van dames in oranje bevrijdingsrokken.
Het Eindhovensdagblad is sins 2017 op zoek naar de jongen links onderin die naar de camera kijkt.

Binnenstad verwoest

Duits bombardement na de bevrijding op 19-9-1944. Catharinakerk redelijk gespaard,  maar boekhandel van Pierre en vele andere panden in de binnenstad zijn verwoest.

Stratumseind 19-9-1944

Bombardement na de bevrijding  met veel verwoesting op Stratumseind Eindhoven, op de achtergrond Catharinakerk.
Zo'n 177 tot 200 personen overlijden bij dit bombardement.

Rechtestraat 18 en 19 sept

Op 18 september haalden verpleegsters de Engelse troepen in hun Britse Universal Carrier nog binnen en de dag daarna is Lodewijks en andere panden verwoest in de Rechtestraat Eindhoven.

Engelse oorlogscorrespondent beschrijft 19 september 1944 bombardement van Eindhoven.

In het blad „Daily Herald" geeft de Engelsche oorlogscorrespondent Ned Russell het volgende beeld van het Duitse bombardement op Eindhoven;
„Terwijl de Britse opmars door Oost-Holland bliksemsnel in de richting
Arnhem werd voortgezet, bombardeerde de Luftwaffe de juist bevrijde stad
Eindhoven, in de hoop den opmarsch door het afsnijden der verbindingen
tot staan te brengen.
Eindhoven was in een uitgelaten stemming over de zo lang verbeide [verwachten]
bevrijding; het volk danste in de straten. Oranje hoeden, rood-wit-blauwe
vlaggen, kleurige serpentines gaven de stad een feestelijke aanblik. Plotseling deden geruchten de ronde, dat Duitsche tanks gereed stonden om vanuit het Oosten de stad binnen te vallen. De menigte verspreidde zich in alle richtingen en trachtte zo snel mogelijk
thuis te komen. Leden van de plaatselijke ondergrondse beweging raasden op motoren door de straten. Ieder werd gewaarschuwd vlaggen binnen te halen en het feesten te staken.
Dan verscheen, misschien licht en donker, een grote tweemotorige bommenwerper. Oranje-kogels werden uitgeworpen. die Eindhoven in een hellen gloed zetten. Iedereen wist, wat dit betekende: de Luftwaffe maakte zich gereed een van haar bekende terreuraanvallen uit te voeren op een stad, waarvan, de bevrijding nog van zo'n jonge datum was, dat de Duitschers wisten er weinig luchtdoelgeschut aan te treffen. De vliegtuigen kwamen en wierpen, eerst van grote hoogte, hun bommenlast af. Toen zij echter bemerkten, dat er vrijwel geen luchtdoelgeschut in werking kon treden, storten zij zich naar beneden tot boven de daken der huizen, slingerden hun bommen op huizen en gebouwen en mitrailleerden de straten.

Deze verslaggever kroop met enkele collega's in een der weinige schuilkelders bij de groote Philips' fabrieken, waarin zich reeds een twaalftal personen bevonden. Een Hollandse vrouw lag met ons op den grond van den schuilkelder en zong een volkslied. Het was de vreemdste gewaarwording, die ik ooit in de honderden bomaanvallen van deze oorlog heb gehad. Zij miste nooit een noot en haar stem trilde zelfs niet in het geringste, toen de bommen naar beneden huilden en dicht bij den schuilkelder insloegen.
Eindhoven stond spoedig in lichterlaaie. Na een onafgebroken bombardement van een half uur loeiden de vlammen over de gehele stad. Overal lagen glas en stenen verspreid, terwijl menige straat talrijke bomkraters vertoonde.
We probeerden de stad in te komen, doch strandden op het puin. Ik zag talrijke dode burgers op de straten en trottoirs liggen. Ten laatste vroegen we aan burgers een weg, die buiten de stad voerde. In een klein huis, waarvan de kozijnen waren weggeslagen, werden we binnengelaten. Het gezin, dat drie kleine kinderen telde, was nog door vrees bevangen. Onze gastheer verzocht ons echter te blijven en bood ons whiskey en sigaretten aan, die hij „voor de dag dat wij zouden komen" had bewaard, zoals hij zei. Hij was ervan overtuigd, dat de Duitse piloten, die juist de stad hadden gebombardeerd, dezelfde waren, die vier jaar lang op het vliegveld hadden geleefd en tevergeefs hadden getracht bij het volk in de gunst te komen. Zij hadden geleerd het volk van Eindhoven te haten, omdat zij nooit als vrienden waren opgenomen. Zij kenden iedere straat en ieder huis in de stad.

Bron: Het Parool 03-10-1944  / www.delpher.nl

Straatnamen en de bevrijding van Eindhoven (en Nederland)

De bevrijding van Eindhoven is terug te vinden in straatnamen zoals: 18 septemberplein (dag van de bevrijding) en de Veldmaarschalk Montgomerylaan en Winston Churchilllaan. Veel meer namen zijn te koppelen aan de 2e  Wereldoorlog en Eindhoven zoals in de Generalenbuurt.
Ook is er een Verzetsheldenlaan  in Acht met een monument ter nagedachtenis aan alle verzetshelden 1940-1945.
Zie straatnamen hier onder


Generaal Horrocksstraat
Generaal Taylor

Ereburger van Eindhoven:
Dick (Richard) Winters is  een van de Amerikaanse bevrijders van Eindhoven, mede op zijn personage  is het boek en de film Band of Brothers gebaseerd. In de  film wordt een stukje nagemaakt Eindhoven getoond. Klik op "foto"  hieronder met  in getekende Catharinakerk.

Straatnamen naar verzetshelden uit Eindhoven en omgeving. 

Ad Luijkxlaan
Bernard Schoonbeeklaan
Bert Kemplaan
Cor Gehrelslaan
Cor Mellemalaan
Emilie Wertheimlaan
Frans Schoenmakerspad
Frans van Thoorlaan
Gebroeders Ganslaan
Iman van den Boschlaan Waalre
Iman van den Boschstraat Oss 
Iman van Den Boschstraat Best
Iman van den Boschpad Rotterdam

Gebroeders Ganslaan
Gerrit den Braberlaan
Henk van den Broeklaan
Henri van der Puttlaan
Jaap Hamminglaan
Meester J.L. Hamminglaan Waalre
Jan Gielenlaan
Jan Glaserlaan
Jan van Buurenpad
Jo Goudkuillaan

Jo Soeslaan
Kees Haspelslaan
Leo van Dorstpad
Lou Maertenslaan
Maan Wijzenbeeklaan
Maarten Reuchlinlaan
Marius Ouborglaan
Marten Frans Elkerboutlaan 

Piet Haagenlaan Eindhoven
P.J. Haagenstraat Best
Piet Verhoevenpad
Rien van Bruggenpad
Simon van Hapertlaan
Sjaak Kruijssenlaan
Sjaak Verbiezenlaan
Verzetsheldenlaan
Willem Jan Jonkerlaan

In de film Band of Brothers is een stukje slecht "nagemaakt" Eindhoven te zien.

18 september festival 1984

In museum Kempenland aandacht voor Bezetting en Bevrijding van Eindhoven. Activiteiten van 20 september t/m 28 september 1984, in het kader van 40 jaar bevrijding.

LIBERATION040 in 2018

18-september 1944 werd de mooie stad Eindhoven bevrijd. Sinds die tijd is Eindhoven op veel aspecten gegroeid. Er wordt echter weinig stilgestaan bij de bevrijding. Hier komt verandering in! Op 20 september 2018 zal Liberation040 onze vrijheid vieren en staan we stil bij onze medemens. Dit festival zal zich onderscheiden van andere bevrijdingsfestivals door zijn unieke maatschappelijke betrokkenheid, de geweldige muziek voor jong & oud, een verscheidenheid aan inspirerende sprekers, en zijn Brabants-gezellige sfeer.  16.00 - 00.00 uur,  Alcohol 18+ ID verplicht , GRATIS ENTREE! Er is een mogelijkheid om geld te doneren aan Amnesty International Nederland!

18 september festival 1980

Bevrijdingsvuur uit Bayeux, fakkeloptocht, muziekevenementen, sportmanifestaties en veel festiviteiten in stadswijken. Bevrijdingsfeest in 1980

Thank you for freedom today

Afficheproject  Gemeente Eindhoven 1994
Dit affiche was speciaal in het Engels ter gelegenheid herdenking 50 jaar operatie "Market Garden". Een stoet van ongeveer 600 voertuigen, uit de oorlogsperiode 1940 - 1945 reden die dag zoveel mogelijk de orginele route zoals die in 1944 ook gereden is door de geallieerden. Men vertrok vanaf de Leopoldsburg (Belgie), het eindpunt was Nijmegen. Voor de gelegenheid reed een groep van ongeveer 60 voertuigen over het Stratumseind en de Demer.

Thank you for freedom today

Afficheproject Gemeente Eindhoven 1994

Burgemeester Welschen heeft zondagavond 18 september op het Stadhuisplein in Eindhoven het traditionele bevrijdingsvuur  ontstoken. Dit vuur blijft branden tot mei volgend jaar. Het is dan precies een halve eeuw geleden dat heel Nederland werd bevrijd. Het ontsteken van het bevrijdingsvuur gebeurde in het kader van de 50e herdenking van Market Garden, de militaire operatie die destijds de bevrijding van ZuidNederland inluidde en afgelopen weekwisseling in Arnhem is herdacht. In tegenstelling tot vorige jaren wordt het vrijheidsvuur niet na enkele weken gedoofd. Het vuur gaat op 13 oktober naar het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overloon. Daar wordt het de hele winter brandend gehouden ten behoeve van een aantal gemeenten boven de grote rivieren, die volgend jaar in mei ook een vrijheidsvuur willen ontsteken. Het bevrijdingsvuur wordt volgens traditie elk jaar opgehaald in de Normandische plaats Bayeux die in 1944 vrij snel na het begin van D-day werd ingenomen door para's van dezelfde Amerikaanse eenheid die ook betrokken was bij de bevrijding van Eindhoven.

Thank you for freedom today

Afficheproject Gemeente Eindhoven 1994.
14 - 18 september bevrijdingsfeesten in Eindhoven

De bevrijding van Brabant en Nijmegen en omgeving in het kader van Market Garden wordt met tal van grootschalige evenementen luister bijgezet. Op zaterdag 17 september vindt een Memorial Flight plaats: 33 authentieke militaire vliegtuigen (voor de kenners: drie B-25 Mitchells, twee B-17 Vliegende Forten, vijf DC-3 Dakota's, drie Spitfires, vier Mustangs, vier Harvards, vier Austers, vier Piper Super Cubs en vier Tiger Moths) zullen die dag vluchten uitvoeren.
Bovendien zullen bij drie landingszones in Son en Breugel, Heeswijk-Dinther en Groesbeek op de 17de september honderden parachutisten worden gedropt. Onder hen enkele tientallen veteranen van de 82ste en 101ste Airborne Division. Vijftig jaar geleden waren zij de luid bejubelde bevrijders van Eindhoven en Nijmegen. Door slecht weer en regen is dit laatste onderdeel geschrapt.

Duitse visie op de bevrijding in 1944: Sprung auf Eindhoven:

In dit tijdschrift beschrijft de landing van de geallieerde troepen in Eindhoven en dat  de Duitse tanks oppermachtig waren.  Gelukkig is de geschiedenis anders verlopen.
Der Landser  Grossband, nummer  40 ,  Titel: Sprung auf Eindhoven: Alliierte Luftverbände im deutschen Abwehrfeuer [vertaling: luchtlandingstroepen  op Eindhoven: geallieerde luchtaanvallen in Duits verdedigingsvuur} door Wolfgang W. Marek  Erich, uitgave: Pabel Verlag, Rastatt (Baden), 96 Seiten, broschu, Sprache: Deutsch, Format: ca. 20,5cm x 14,5cm, uitgeven in 1957. Het is een geromantiseerd verhaal over de luchtlandingen in Eindhoven en het verraad van Christian Lindemans.
Later nog verschenen in  andere uitgave van "Der landser".

De Wekker

In Eindhoven waren verschillende illegale blaadjes.
AAN HET NEDERLANDSCHE VOLK was de aanhef van een serie illegale oproepen, waarvan de eerste editie verscheen in de zomer van 1941. Een CPN-groep, actief in Eindhoven, ging zelfstandig een aantal pamfletten uitgeven, waarin vooral werd opgeroepen tot sabotage van de Duitse maatregelen. Het verschijnen van "verzetkrantje" eindigde toen de groep op 8 september 1941 als gevolg van verraad, werd opgerold. 
"Het nieuws van de week", dat vanaf 1 februari 1944 tot en met 17 september 1944 in Helmond en Eindhoven werd uitgegeven. 
"De wekker" was een verzetsbladje, dat vanaf 1 maart 1944 tot en met 1 juli 1944 in Eindhoven werd uitgegeven. Het blad verscheen maandelijks. De inhoud bestond voornamelijk uit algemene artikelen.
In 1942 bestond te Eindhoven onder de dekmantel van een vrijwillige brandweer, een organisatie waarvan de kern gevormd werd door oudere leerlingen van het Lorentz Lyceum. De werkzaamheden waren veelsoortig. Omstreeks februari 1944 rees het plan te voorzien in de behoefte aan een uitgave, die zich zou richten tot leerlingen van alle plaatselijke middelbare scholen. Als zodanig verscheen het eerste nummer van DE WEKKER, waaraan uit veiligheidsoverwegingen nummer 6 gegeven werd. Bovendien werd het blad zo geredigeerd, dat men de indruk kreeg, dat het niet uit Eindhoven afkomstig was. De redactie bestond uit A. van der Willigen, jhr. D.J.H.N. den Beer Portugael, H. van den Bosch, T.E. Halbertsma en B.D.H. Tellegen, die inmiddels het lyceum afgelopen hadden. Tijdens de zomervakantie werd niet gepubliceerd en daar Eindhoven in september 1944 bevrijd werd, is het bij de uitgave van vier nummers en enkele pamfletten gebleven.
Aantal van deze bladen zijn te raadplegen bij Delper oorlogskranten. http://www.delpher.nl/oorlogskranten/

Foute: Dagblad van het Zuiden

De meeste Nederlanders hebben in 1940-1945 nooit een illegale krant onder ogen gekregen. Veel Nederlanders bleven de 'gewone' dagbladen lezen,  Zoals De Telegraaf, het Algemeen Dagblad en De Volkskrant (tot 1941) mogen van de Duitsers verschijnen omdat ze gehoorzamen aan de Duitse censuur. Tot oktober 1944 houdt De Telegraaf zich vooral op de vlakte. Daarna onder SS-leiding niet meer. De naam Telegraaf gaat dan ook bij de perszuivering na de oorlog aanvankelijk in de ban, maar wordt vanaf 12 september 1949 toch weer gebruikt, als er een streep wordt gezet door het dertigjarige verbod. De namen van de foute kranten 'Volk en vaderland' en 'Het Nationale Dagblad' blijven wel voor 75 jaar verboden.
Het Eindhovens dagblad stopte in 1941 en de Duitse bezetters lieten het Dagblad voor het Zuiden verschijnen. De krant had vier pagina later in de oorlog slechts twee pagina.

De lezers zagen natuurlijk wel dat hun krant niet echt hun krant meer was, maar ze konden toch moeilijk zonder, alleen al vanwege de mededelingen over de distributie. Distributiebonnen waren maar beperkt geldig; de termijnen werden in de krant gepubliceerd.

De nieuwsvoorziening door de legale "duitse" kranten was belabberd, als gevolg van de sterke inperking van vrije nieuwsgaring en persvrijheid. Kranten die zich niet aan de regels van de bezetter hielden kregen boetes opgelegd, mochten tijdelijk niet verschijnen of werden opgeheven.

Niettemin was het verloop van de oorlog in de legale pers vrij goed te volgen. Er werd nooit gesproken van 'Duitse nederlagen', maar het kon lezers van frontberichten in 1943-1944 niet ontgaan dat het Oostfront steeds dichter bij Duitsland kwam te liggen.

11 mei 1940 krant


Alle oorlogskranten uit Eindhoven zijn volledige tekst te lezen met deze speciale Eindhovense link : http://www.delpher.nl/nl/kranten  of http://www.delpher.nl/oorlogskranten

Viering in Eindhoven van de bevrijding in 1946 met beelden van de bevrijdingsoptocht door de straten van Eindhoven, filmbeelden van de lichtjesroute en bevrijdingsvuurwerk.

1

Stichting 18 september

Stichting 18 september organiseert door het jaar heen diverse activiteiten.
Het bevorderen en coördineren van de jaarlijkse feestviering op en rond achttien september, de dag in het jaar negentienhonderd vierenveertig waarop Eindhoven en omgeving werd bevrijd;
Het bevorderen en coördineren van activiteiten die ten doel hebben bij inwoners van Eindhoven en omgeving, meer in het bijzonder bij de jeugd van Eindhoven, de bewustwording te vergroten dan vrijheid niet vanzelfsprekend is;

https://stichting18september.nl

2

Stichting "HERINNER U DE NAMEN"

De namen van 1099 stadgenoten, allen slachtoffer van de 2e wereldoorlog, staan gegraveerd in graniet!

HUN NAMEN BLIJVEN EEN STILLE AANKLACHT
TEGEN ONRECHT EN GEWELD "
Op de website een overzicht van alle slachtoffer van de Tweede Wereldoorlog die in Eindhoven zijn  omgekomen en Eindhovenaren overleden in de oorlog buiten Eindhoven.
Onder het kopje "herinneringen" staan diverse verhalen en oorlogsbelevenissen.
Website is nu onderdeel van stichting18september.nl
http://www.herinnerudenamen.nl

3

Struikelstenen

In Eindhoven is het initiatief genomen om de 274 in de tweede wereldoorlog omgebrachte joodse inwoners van de stad te herdenken. Hierbij zijn kleine herdenkingstenen, zogenaamde struikelstenen, geplaatst in het trottoir bij de woning waar de slachtoffers woonden. Hierop staat de naam van het slachtoffer, de overlijdensdatum en de naam van het concentratiekamp. Op deze wijze wordt de herinnering aan deze gruwelijke vervolging in de tweede wereldoorlog levend gehouden en geven we de slachtoffers een naam.
https://struikelehv.nl

4

De Lichtjesroute

Voor Eindhoven is de Lichtjesroute een bijna vanzelfsprekendheid.
De Lichtjesroute is een 22 kilometer lang, met elektrische ornamenten verlicht traject, door de stad Eindhoven. De gekleurde lampen branden vanaf 18 september tot de tweede zondag in oktober.
De bevrijding van Eindhoven door de geallieerden op 18 september 1944. Onzin informatie op deze site "De soldaten werden door de Eindhovenaren verwelkomd met lampen achter de ramen."  De bevrijding was overdag.  De traditie is later ontstaan.  September 1946 werd lichtjesdag  voor het eerst gevierd met lampjes op straat en bij particulieren thuis achter hun raam.
http://www.lichtjesroute.org


Bevrijding Eindhoven 18 september 1944
Herdenkingsbord uitgevoerd in Delfts blauw door Petrus Regout , Centre Ceramique 1944  Doorsnede is 25 cm.

Victory Toys van blik

In de eerste jaren na de oorlog hebben een aantal Philips medewerkers in de stille uren van de metaalfabriek, blikken speelgoed Willy's Jeeps gemaakt.  Ivm de schaarste van materiaal werd o.a. blik gebruikt dat afkomstig was van de blikken die gebruikt waren voor de voedseldroppings.
Deze speelgoedmodellen worden  ook wel "Victory Toys" genoemd. Hoe primitiever de voorwerpen zijn, hoe eerder ze zijn gemaakt in de na-oorlogse periode. Rond 1949 raakte dit "oorlogsspeelgoed" uit de mode en kwam de Dinky Toys op.

In aantal museum zijn dit soort modellen tentoongesteld. OorlogsVerzetsMuseum Rotterdam heeft groot deel van de collectie online gezet en mooi gefotografeerd.

MP op motor van kogellood gemaakt.

.De speelgoedauto's behoorden tot het eerste in Nederland gefabriceerde speelgoed na de bevrijding in 1945. Victory Toys zijn speelgoedjeeps, -soldaten en -motoren, gemaakt uit schrootmateriaal, zoals oude loden kogels en hulzen.

Victory Toys van gietijzer

Gietijzer, legergroene kleur met stuurtje. Onderzijde gemerkt Victory Toys Holland Alhaco Ltd. Lengte 15 cm.

In Maastricht was gevestigd het bedrijf N.V. Alhaco , Technische Handelsmaatschappij afd. ijzergieterij Fonderie "Millen"  Heel waarschijnlijk zijn zij  Alhaco Ltd Holland. Voor de oorlog was de gieterrij Alhaco  al actief. 

In ieder geval heeft de N.V. „Industrie" in Vaassen, die Ijzergieterij had en toen gevestigd was in een oude kopermolen, na de oorlog zo'n 70.000 jeepjes gemaakt van afvalmateriaal. Ze verkochten die voor 2 gulden. Hierdoor kon de fabriek na de oorlog weer volledig opstarten. 
Leidsch Dagblad 24-10-1950