Eric van der Most heeft een Stanislau-kistje met inhoud gevonden bij de kringloop en raakte geïnteresseerd naar de achtergrond en eigenaar. Hij begon een zoektocht die eind december 2006 opgelost werd door een bezoek aan het nationaal archief.
Lees hieronder zijn verhaal:

Het kistje met inhoud (zie foto) kocht ik enkele jaren geleden op de veiling van een kringloopbedrijf in Alphen aan den Rijn.

Ik had direct al een idee wat voor soort kistje het hier betrof, maar was beslist niet zeker over de echtheid. Ik vond het op zijn zachtst gezegd merkwaardig dat mensen een dergelijk voorwerp van de hand doen en naar een kringloopwinkel sturen.

Het kan natuurlijk uit een boedel gekomen zijn waarop niemand meer aanspraak maakte, maar toch: het hoorde daar niet thuis.

Bovendien vond ik dat het niet in de handel mocht verdwijnen, maar eigenlijk in een museum thuis hoort.Om die reden heb ik het gekocht.

 

In het kistje zit het zinken plaatje met daarop: "Oflag XIII B Teillager zbv 30742" met originele koord (zie foto) dat elke gevangene kreeg wanneer hij werd ingeschreven. Daarbij zitten er de kraagspiegels met sterren en balk, losse sterren en een schouderembleem van een leeuw in. Dat hoort bij elkaar en moet ook bij elkaar blijven.

 

Voor mij ontstond met de aankoop een uitdaging om na te gaan waar het kistje vandaan kwam en wie het toebehoord heeft.

Daarbij hoorde een zoektocht naar de ligging van de kampen, waarbij ik Stanislau via Google per toeval terugvond. Daarbij natuurlijk geholpen door het boek "de zak met vlooien", waarin een duidelijke tekening van dit kamp stond en deze site. Verrast was ik, toen het er nog net zo bleek te staan als 60 jaar geleden. Jammer genoeg heb ik de uitzending van enkele jaren terug niet gezien, waarbij enkele overlevenden terug zijn gegaan naar dit kamp. Zelf hoop ik binnen enkele jaren Stanislau en de plaats waar dit kistje werd gemaakt eens te bezoeken.

 

Helaas is de eigenaar van het kistje nog niet bekend. Binnenkort ga ik daar in het Rijksarchief in Den Haag verder naar zoeken.

Het raadsel is inmiddels opgelost, de " M" staat voor Harmen .N. Muntjewerff, gevangenen 30742 in de rang van kapitein (administratieve dienst). De 2 sterren met balk die in het kistje zitten zijn of van iemand anders, of van een latere bevordering.

Harmen Nicolaas Willemz. Muntjewerff is 06-06-1893 geboren in Amsterdam (overleden op 24-06-1983 in Den Bilt op de leeftijd van 90 jaar), en was getrouwd met Gerri Grietje Hommes (Gerri Grietje Hommes is geboren op 10-03-1906 in Den Bosch, overleden op 29-03-1976 in Den Bilt op de leeftijd van 70 jaar).
Hij woonde destijds Haviklaan 12 te Den Haag. Toen hij in Stanislau zat was hij dus 50 jaar oud.
Hij is via Neurenberg-Langwasser naar Stanislau gekomen en zat in Stanislau camp IIA, kamer 48a.

(Familiestambouw op: http://home.tiscali.nl/~mwdeja90/gegevens.htm )


Het Nationaal Archief in Den Haag heeft lijsten waar de gevangenen zowel in Oflag XIIIb als Stanislau op alfabetische lijsten zijn ingeschreven (toegang 2.13.98, nummers49 voor Neurenberg-Langwasser en nummer 11 voor Stanislau).

Er staat vaak achter of en hoe ze het kamp weer verlieten. Erg goed om te zien dat er een aantal ontsnapten. Helaas staat er soms ook bij dat ze daarna weer gevangen zijn genomen. Van enkele is vermeld dat ze overleden in het kamp en waaraan.
De administratie is behoorlijk simpel van opzet. Soms alleen eenvoudige schriftjes waar met inkt of potlood in is geschreven.
Het lijkt mij een soort schaduwarchief. De stamkaarten met foto, opgeslagen in kaartenbakken, vormden waarschijnlijk het belangrijkste onderdeel van de administratie. Ik vermoed dat die kaarten met de gevangenen meereisden en tevens als legitimatie golden bij de terugkeer naar Nederland. Dat verklaart dan meteen waarom er zo af en toe dergelijke kaarten op de Nederlandse markt opduiken.
 

sigarettenpijpjes uit het kamp Stanislau met nummers en namen
Teksten: Lt. kol. A. Drossaerts (31885), (PH kgf 31402, JdW kgf 31405) 24-8-1883 -24-8-1943
met dank aan: Ine wilbrink en Michel van Grinsven (foto)

De namen van de eigenaren van de sigarettenpijpjes opgezocht.
PH 31402 is P. Huberts (majoor der artillerie)
JdW 31405 is J.A. de Witte (kapitein der artillerie).

Het kistje van de Pauw behoorde toe aan Albert L.J. de pauw (majoor)
Hij is waarschijnlijk niet via Neurenberg-Langwasser naar Stanislau gekomen, maar volgde een andere route.


Eric van der Most